بلاگ کتابک

کتاب «آقای ماجیکا و بازرس مدرسه» از مجموعه کتاب‌های ماجراهای آقای ماجیکا است. این مجموعه روایتگر اتفاق‌هایی است که در مدرسه‌ی سنت بارتی می‌افتد. با این‌که هسته‌ مرکزی کتاب‌ها‌ یکسان است ولی هر کتاب را به‌تنهایی و مستقل از سایر کتاب‌های این مجموعه نیز می‌توان خواند. رخدادهای همه‌ی داستان‌ها بر محور جنگِ بین خوبی و بدی و نیکی و شرارت روی می‌دهد و در یک رویارویی طولانی و طی ماجراهای زیاد، خیر مطلق در برابر شر مطلق به پیروزی می‌رسد. آقای ماجیکا (آموزگار کلاس سوم که قبل از معلمی جادوگر بوده است)، جودی، توماس و برادر دوقلویش پیت (از شاگردان کلاس سوم) نماینده‌ خیراند و همیش بیگ‌مور (شاگرد بدجنس کلاس سوم) و ویلهلمینا وارلاک (جادوگر بدکار و دشمن آقای ماجیکا) نماینده‌‌ شر. دوستی، همدلی و هوشمندی عامل موفقیت بچه‌های کلاس سوم دبستان سنت بارتی است. آن‌ها با اتحاد، کارتیمی و مسئولیت‌پذیری می‌توانند بر نیروی شر غالب ‌شوند. در پشت جلد کتاب «آقای ماجیکا و بازرس مدرسه» می‌خوانیم: «بیچاره آقای ماجیکا با آمدن بازرس مقرراتی، پاک توی دردسر می‌افتد. بعد هم خودش را تبدیل به خرچنگ می‌کند و اوضاع بدتر می‌شود. حالا بچه‌ها باید از خانم وارلاک، جادوگر بدجنس، بخواهند که این طلسم را باطل کند.» کتاب «آقای ماجیکا و بازرس مدرسه» سراسر اتفاق‌هایی است که در مدرسه‌ سن بارتی رخ می‌دهد. از آمدن بازرس سخت‌گیر و بداخلاق به مدرسه، خرچنگ‌شدن آقای ماجیکا، اجرای کنسرت به رهبری خانم وارلاک، بزرگ‌شدن ماکت‌هایی که بچه‌های کلاس سوم ساخته بودند و ... که همه‌ این‌ها اتفاق‌های خنده‌دار و ماجراجویانه‌ای را رقم می‌زند و خواننده را تا پایان کتاب با خود همراه می‌کند. مجموعه کتاب‌های ماجراهای آقای ماجیکا برای کودکانی که داستان‌های هیجان‌انگیز و ماجراجویانه را دوست دارند جذاب و خواندنی است. «آقای ماجیکا ناپدید می‌شود»، «آقای ماجیکا و سرایدار مدرسه» و «آقای ماجیکا و کتاب هفته» جلدهای دیگر این مجموعه است.از مجموعه کتاب‌های ماجراهای آقای ماجیکا یک مجموعه‌ تلویزیونی نیز ساخته و در فاصله‌ی سال‌های ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۰ پخش شده است. درباره نویسنده کتاب «آقای ماجیکا و بازرس مدرسه» هامفری کارپنتر نویسنده، برنامه‌ساز رادیویی و بیوگرافی‌نویس انگلیسی است که در سال ۱۹۴۵ در آکسفورد به دنیا آمده و در سال ۲۰۰۵ درگذشته است. در میان آثار گوناگون او آن‌چه به ادبیات کودک مربوط می‌شود، می‌توان به بیوگرافی تالکین و راهنمای ادبیات کودک آکسفورد اشاره کرد که به همراه همسرش تالیف کرد و مرجع معتبری به‌شمار می‌رود. مجموعه‌ی آقای ماجیکا نیز از آثار محبوب اوست که تاکنون بارها تجدید چاپ شده است. درباره تصویرگر کتاب «آقای ماجیکا و بازرس مدرسه» فرانک راجرز، زاده‌ی ۱۹۶۰، نویسنده و تصویرگر اسکاتلندی کتابهای کودکان است. او در مدرسه‌ هنر گلاسگو درس خواند و از سال ۱۹۸۷ تصمیم گرفت به عنوان یک نویسنده و تصویرگر تمام‌وقت فعالیت کند. او تاکنون بیش از شصت کتاب نوشته و تصویرگری کرده است. راجرز هم‌چنین به‌عنوان یک تصویرگر با نویسندگان بسیاری از جمله هامفری کارپنتر مشارکت داشته است.

در میانه دهه شصت انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان کتابی منتشر کرد با نام «درسی برای گنجشک» نوشته زکریا تامر که مصطفی رحماندوست آن را به شعر ترجمه کرده بود. این شعر ساده و زیبا بسیار دل‌نشین و مورد پسند کودکان بود، برای همین، درسی برای گنجشک تا میانه دهه هفتاد به ۹ چاپ رسید. حالا اثر دیگری از این نویسنده عرب با عنوان کتاب «داستان های رندا» منتشر شده است و حکایت‌های این کتاب هم مانند درسی برای گنجشک ساده و زیباست. می گوییم حکایت، چون که «داستان های رندا» واقعا داستان نیستند و نویسنده فقط لحظه‌ای خاص را تصور کرده است. عنوان کتاب هم سلیقه مترجم آن، رحیم فروغی است. آقای فروغی حکایت‌های رندا را از کتاب «ببرها در روز دهم» انتخاب و ترجمه کرده است. کتاب «داستان های رندا» شامل ۳۹ حکایت است که با محور دخترکی خیال‌باف، به نام رندا، روایت می‌شود. جدا از عنصر خیال، نویسنده از عناصر طبیعت نیز در حکایت‌هایش استفاده کرده است، برای همین این کتاب کوچک پر است از صوت و گفت و گوی رندا با دریا و باد و رودخانه و آسمان و ابر و خورشید و ستاره و ماه و درخت و گل. علاوه بر این‌ها، حیوانات نیز در حکایت‌های آقای تامر نقش دارند. مثلا؟ مثلا اسب‌ها، کلاغ‌ها، گنجشک‌ها، سهره‌ها، خرگوش‌ها، پروانه‌ها، آهوها، سارها و... . به این‌ها دو حیوان دیگر را هم اضافه کنیم که حکایت‌های‌شان دوست‌داشتنی است: یکی بره و دیگری الاغ. منظور حکایت‌های شماره ۷ و ۲۸ است که طنزهایی تلخ و سیاهند. به نظر می‌رسد، آقای زکریا تامر نویسنده‌ای طناز است که مهم‌ترین دغدغه‌اش روبه رو کردن کودکان با مسائل اخلاقی و اجتماعی است، برای همین، حکایت‌های شاعرانه کتاب «داستان های رندا» درباره موضوع‌هایی مانند فقر، غرور، دوست داشتن، ترس، تنهایی، هوشمندی، طمع، قناعت و... است؛ آمیزه‌ای از غم و شادی. تصور این است که دانش آموزان کلاس‌های چهارم و پنجم دبستان از خواندن کتاب «داستان های رندا» لذت خواهند برد. البته ویژگی دیگر کتاب این است که مخاطب را به فکر کردن دعوت می‌کند و به طور غیر مستقیم از او می‌خواهد به دنیای پیرامون و انسان‌های دیگر توجه کند.

تفاوت گذاشتن میان دختر یا پسر یکی از موضوعات مهم خانواده‌ها و بچه‌های امروز است و کتاب «پیراهن تازه‌ی بیل» به صورت گذرا به این مسئله پرداخته است. داستان از این قرار است که صبح زود مادر بیل لباسی صورتی با دکمه‌های صدفی به او می‌پوشاند؛ اعتراض‌های او به جایی نمی‌رسد و به این ماجرا تن می‌دهد. این لباس صورتی در ظاهر لباسی است مثل لباس‌های دیگر، اما به خاطر تصوری که از رنگ و شکل لباس در ذهن بیل و بقیه است، او با برخوردهای دیگری روبه رو می‌شود. کتاب «پیراهن تازه‌ی بیل» به نحوی از این موضوع استفاده کرده است تا به تفاوت‌ها اشاره کند. انتظاری که از دخترها و پسرها دارند متفاوت است. پسرها حق‌هایی دارند که آن‌ها را برای دخترها قایل نیستند. فراموش نکنیم این اتفاق در کشوری دیگر، هر چند در سال‌های بسیار دور، می‌افتد. از دخترها انتظار پاکیزگی دارند، انتظار این که بی سر و صدا باشند و بپذیرند بازی نکنند، این که کنار زمین بایستند و فقط نگاه کنند. بیل در طول صبح تا شبی که پیراهن صورتی را بر تن داشت همه اتفاقات را تجربه کرد. او در پایان داستان در می‌یابد که با پوشیدن یک پیراهن پسر دختر نمی‌شود، بلکه این رفتارهای اطرافیان با اوست که فرق می‌کند. او با همین لباس دخترانه کتک‌کاری مفصلی می‌کند، برنده مسابقه دو می‌شود و سرانجام به خانه برمی‌گردد. شاید این کتاب تنها یک تلنگر باشد. درباره نویسنده کتاب پیراهن تازه‌ی بیل: آن فاین در لیستر انگلستان به دنیا آمد و در رشته علوم سیاسی تحصیل کرده است. او با فیلسوفی به نام کیت فاین ازدواج کرد ولی از هم جدا شدند. او در حال حاضر با شریک زندگی خود دیک وارن برای بیش از بیست سال است که زندگی می کند. اولین کتاب خود را در سن ۲۴ سالگی نوشت. او از بهترین نویسنده‌های کتاب‌های کودکان است. هر چند که برای بزرگسالان نیز می‌نویسد. او در سال ۲۰۰۳ عضو انجمن سلطنتی ادبیات شد. فاین بیش از پنجاه کتاب برای کودکان نوشته و جوایز زیادی همچون کارنگی، اسمارتیز و ویتبرد دریافت کرده. برنده مدال هانس کریستنین اندرسن در سال ۱۹۹۸ بوده و در سال های ۲۰۰۱ و ۲۰۰۳ برنده جایزه دوم کودکان بریتانیا شده است. از کتاب‌های او که به فارسی ترجمه شده است می‌توان به جادوی میخک، چطوری خیلی بدخط بنویسیم، خ‍اطرات‌ ی‍ک‌ گ‍رب‍ه‌ی ق‍ات‍ل‌، خانم دات فایر، ستاره شکلاتی، غول و انگشتر جادو اشاره کرد.

چرا رمان تخیلی خارجی؟ دیگر بهانه‌ای نیست. طاهره ابید یک رمان تخیلی ایرانی نوشته که از مشابه‌های غیروطنی‌اش چیزی کم ندارد. کتاب «پریانه های لیاسند ماریس» در مجموعه رمان نوجوان امروز منتشر شده و ماجرای آن درباره خواهر و برادری است که زندگی‌شان به ماجراهای عجیب و موجودات غریب گره می‌خورد. لیانا و ادریس نام این خواهر و برادر دوست‌داشتنی است که داستان را پیش می‌برند. البته، پای شخصیت‌های دیگری هم در میان است، دی صبرا، ماهیان، پری‌های دریایی و.... حتی سندباد، بله خانم ایبد حتی سندباد افسانه‌ای را به جهان داستان دعوت می‌کند. ذهنیت تخیلی و داستانی نویسنده ستودنی و نثر و زبان اثر هم روان و خواندنی است ضمن این که رمان پر از خیال و حادثه است. داستان کتاب «پریانه های لیاسند ماریس» از جایی شروع می‌شود که یک پری دریایی از ادریس می‌خواهد، گهواره‌ای برای بچه‌اش بیاورد و بعد ... بعدش را در کتاب بخوانید. فقط بدانید که در داستان پردازی‌های خانم نویسنده در این رمان کلی صحنه تخیلی معرکه‌ای جان گرفته است. می‌پرسید مثل چی؟ مثلاً بخش‌هایی از داستان که زنده شدن تصاویر نقاشی شده روی یک صندوق قدیمی را نشان می‌دهد. می‌پرسید کدام صندوق؟ توی خانه لیانا و ادریس صندوق قدیمی وجود دارد که آن‌ها مرواریدهای‌شان را توی آن نگه می‌دارند. آخر ادریس و پدرش در کار صید مروارید از دل صدف‌های ته دریا هستند. روی این صندوق، طرحی از یک پری‌دریایی، سندباد و...است. که کم‌کم جان می‌گیرند و به دنیای داستانی طاهره ابید راه می‌یابند. حرف شغل ادریس و پدرش شد این را هم بدانید که خانم نویسنده به خوبی و زیبایی از لهجه محلی و آداب و رسوم بومی مردمان جنوب ایران در کتاب «پریانه های لیاسند ماریس» استفاده کرده و برای همین، این رمان به شدت ایرانی است.

کتاب «آن سوی جنگل خیزران» برگرفته از یک داستان واقعی است که در روزهای پایانیِ جنگ جهانی دوم رخ می‌دهد. یوکو دختر یازده‌ساله‌ ژاپنی است. او سومین فرزند خانواده است و در شمال کشور کره زندگی می‌کنند. پس از این‌که کره‌ای‌ها می‌خواهند کشورشان را از حضور ژاپنی‌ها پاک کنند مادر خانواده تصمیم می‌گیرد برای نجات از خشم و کینه‌ کره‌ای‌ها خانه خود را ترک و به سمت ژاپن فرار کنند. آن‌ها وقتی به ژاپن می‌رسند همه‌چیز را ویران و نابودشده می‌بینند. کتاب «آن سوی جنگل خیزران» روایت رنج و ناملایمات این سفر است که از زبان یوکو بازگو می‌شود. سفری هولناک که بازگوکننده‌ شجاعت و مبارزه برای بقاست و از آوارگی، گرسنگی و رنج مردم در جنگ می‌گوید. و در میان این همه رنج و محنت این همدردی، احسان و کمک به یکدیگر است که امید به آینده را در این خانواده زنده نگه می‌دارد و زیبایی‌های زندگی را حتی در روزهای سیاه جنگ یادآور می‌شود. کتاب «آن سوی جنگل خیزران» نوعی خود سرگذشتنامه ‌نویسی است که نویسنده توانسته به خوبی با بیان آن‌چه بر او و خانواده‌اش رفته است چهره‌ زشت و کریه جنگ را توصیف کند. موضوع‌ دیگری که در حاشیه‌ کتاب «آن سوی جنگل خیزران» طرح می‌شود خشونتی است که از جانب هم‌کلاسی‎های یوکو بر او روا می‌شود. آن‌ها یوکو را به ‌سبب لباس‌های ژنده و کفش‌های پاره‌اش تحقیر و مسخره می‌کنند و چون پولی برای خرید کاغذ و مداد ندارد به او توهین می‌کنند. و بدتر از آن بی‌توجهی مسئولان مدرسه است و این‌که هیچ واکنشی از سوی آموزگاران و مدیر مدرسه برای مقابله با این رفتار دانش‌آموزان انجام نمی‌شود. با این همه یوکو با پشتکار در درس و کسب نمرات خوب قادر به تحمل این همه فشار می‌شود. در این میان کمک یوکو به سرایدار مدرسه، که لکنت زبان دارد، به ایجاد یک دوستی و محبت عمیقی بین این دو می‌انجامد. درباره‌ نویسنده‌‌ کتاب «آن سوی جنگل خیزران» یوکو کاواشیما واتکینز نویسنده‌ آمریکایی ژاپنی‌تبار در سال ۱۹۳۳ در ژاپن متولد شد. خانواده‌ او در منچوری، منطقه‌ای در شمال چین، زندگی می‌کردند. یوکو در یازده‌سالگی سفری مخاطره‌آمیز را تجربه می‌کند و به شکلی معجزه‌آسا از گرسنگی و تشنگیِ ناشی از جنگ زنده می‌ماند. یوکو بعد از سفر به ژاپن در آن‌جا تحصیلات متوسطه‌ خود را به پایان رساند. سپس به دانشگاه کیوتو رفت و در رشته‌ زبان انگلیسی درس خواند. او پس از فارغ‌التحصیلی در پایگاه نیروی هوایی ایالات متحده، به عنوان مترجم، آغاز به کار کرد؛ جایی که او با همسر آینده‌اش آشنا شد. درحال حاضر یوکو کاواشیما به همراه همسر و چهار فرزندش در ماساچوست آمریکا زندگی می‌کند. یوکو در سال ۱۹۷۶ شروع به نوشتن کتاب «آن سوی جنگل خیزران» كرد. این کتاب در سال ۱۹۸۶ منتشر شد و جوایز بسیاری را به‌دست آورد. او کتاب بعدی خود را به نام «برادر من، خواهر من، و من» در سال ۱۹۹۴ منتشر کرد. یوکو علاوه بر نوشتن، فعالیت‌های اجتماعی چون سخنرانی و بازدید از مدارس را نیز انجام می‌دهد. درباره‌ مترجم‌‌ کتاب «آن سوی جنگل خیزران» مجید عمیق، مترجم كتاب‌های كودكان و نوجوانان، در مهر ۱۳۳۴ در تبریز به دنیا آمد. او در رشته ادبیات و زبان انگلیسی تحصیل کرد و در سال ۱۳۶۰به كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان پیوست. «جغد و داركوب» نوشته برایان ویلد اسمیت نخستین کتابی است که عمیق ترجمه کرده است. او این کتاب را در سال ۱۳۶۴ منتشر كرد. فعالیت حرفه‌ای مجید عمیق بیشتر در شاخه كتاب‌های علمی برای كودكان نوجوانان بوده است.

یک خانواده ی چهار نفره، هر هفته، حداقل، یک سطل بزرگ پر از زباله دور می ریزد. ما زباله ها را در سطل می ریزیم؛ رفتگران سطل ها را خالی می کنند و ما دوباره آن ها را پر می کنیم. آیا می دانید زباله ی خانگی فقط بخش کوچکی از زباله هایی است که سالانه تولید می شوند؟ سرنوشت زباله ها چیست؟ آن ها را در گورستان زباله ها دفن می کنند. گورستان زباله در شهر شما کجاست؟ هنگامی که گورستان زباله گنجایش دفن زباله های ما را ندارد، زباله ها از کجا سردر می آورند؟ آیا می دانید بسیاری از چیزهایی که ما دور می ریزیم با ارزشند؟ بخش بزرگی از زباله هایی که ما دور می ریزیم، کاغذ و مقوا هستند که می تواند آن ها را بازیافت کرد. زباله های صنایع و کشاورزی کدامند؟ کدام زباله ها را می توان به انرژی تبدیل کرد؟ با زباله چه کنیم؟ قبل از هر کار زباله ی کم تری تولید کنیم. هر چیزی را که نمی خواهیم سعی کنیم به مصرف جدیدی برسانیم و اگر نتوانستیم، آن را با بازیافت بسپاریم. ما می توانیم با انجام راه های ساده ی پیشنهادی در این کتاب در حفظ محیط زیست نقش داشته باشیم. خواندن جمعی این کتاب و بحث و گفت و گو درباره ی آن و ترتیب دادن فعالیت هایی برای پاک سازی محله، پارک، کوهستان، و دشت در ترویج فرهنگ زیست محیطی بسیار تاثیر گذار خواهد بود.

دنیای جادوگرها، شبح‌ها و مردگان برای بسیاری از نوجوانان و آنان که آرزوی کشف آن را دارند همواره شگفت‌انگیز بوده است. داستان‌هایی که در این باره نوشته شده‌اند، اگر حداقل‌هایی را داشته باشند، نیز می‌توانند توجه را جلب کنند. مجموعه «آخرین شاگرد»، مجموعه‌ای چند جلدی درباره محافظان است؛ کسانی که قرار است از انسان ها در برابر این ناشناخته ها محافظت کنند.

داستان کتاب «سکوت دریا» در جنگ جهانی دوم رخ می‌دهد. ورنون، افسر روشن‌فکر آلمانی، در خانه یک فرانسوی که همراه با برادرزاده‌اش زندگی می‌کند ساکن می‌شود. افسر آلمانی موسیقی‌دان است و شیفته فرهنگ فرانسوی. او هر غروب نزد صاحبِ خانه می‌آید و از افکار و احساساتش، از فرهنگ و هنر و از آشتی دو فرهنگ می‌گوید. به اعتقاد ورنون جنگ می‌تواند فرهنگ آلمان و فرانسه را به هم نزدیک کند و موسیقی و ادبیات را به هم پیوند بزند. اما میزبانان تمام مدت خاموش می‌مانند و خشم خود را در پس این سکوت پنهان می‌کنند. در پایان افسر آلمانی هم متوجه می‌شود که همه آن‌چه گفته پرگویی بوده است و جنگ گزینه مناسبی برای اتحاد فرهنگ‌ها نیست.

کتاب‌های «حیوانات کله پای من ۱ و ۲» جانوران مختلف را با شعر و تصویر معرفی می‌کنند. اما این تنها کارکرد کتاب نیست. ساختار کتاب به شکلی است که کودک بازی‌گونه می‌تواند جانورانی جدید با نام‌هایی جدید بسازد که به رشد مهارت‌های زبانی‌اش کمک می‌کند.

کتاب «ماکارونی و کوفته قلقلی برای همه؛ یک داستان ریاضی» در باره خانم آسایش و همسرش است که می‌خواهند یک مهمانی خانوادگی ترتیب دهند. آن‌ها با چیدن ۸ میز کوچک مربعی و ۳۲ صندلی به دور آن‌ها خانه را برای مهمان‌ها آماده می‌کنند.